Yayın Etiği
GİBTÜ İslami İlimler Fakültesi Dergisi Sırat'ta uygulanan yayın süreçleri, bilginin tarafsız ve saygın bir şekilde gelişimine ve dağıtımına hizmet etmektedir. Bu doğrultuda uygulanan süreçler, yazarların ve yazarları destekleyen kurumların çalışmalarının kalitesine doğrudan yansımaktadır. Hakemli çalışmalar bilimsel yöntemi somutlaştıran ve destekleyen çalışmalardır. Bu noktada sürecin bütün paydaşlarının (yazarlar, okuyucular ve araştırmacılar, yayıncı, hakemler ve editörler) etik ilkelere yönelik standartlara uyması önem taşımaktadır. Sırat Dergisi yayın etiği kapsamında tüm paydaşların aşağıdaki etik sorumlulukları taşımasını beklemektedir.
Aşağıda yer alan etik görev ve sorumluluklar, açık erişim olarak Committee on Publication Ethics (COPE) tarafından yayınlanan rehberler ve politikalar (Bk. COPE Yönerge Türkçe) ile İlahiyat Alan Dergileri Editörler Çalıştayı Kararları (20/01/2018) dikkate alınarak hazırlanmıştır.
Hakemli dergide bir makalenin yayımlanması uyumlu ve saygı duyulan bilgi ağının gelişmesinde gerekli bir unsurdur. Bu, yazarların ve onları destekleyen enstitülerinin çalışmalarının kalitesinin doğrudan yansımasıdır. Hakemli makaleler bilimsel metotları destekler ve şekillendirir. Bu yüzden beklenen etik davranışların standartlarında anlaşmaya varmak yayımlama ile ilgili tüm taraflar, yazar, dergi editörü, hakem ve yayımcı kuruluşlar için önemlidir:
1. Açık Erişim Politikası: Sırat Dergisi bilginin küresel paylaşımı ilkesini benimsemekte, bilimsel araştırmaları halka ücretsiz olarak sunmakta ve bireysel kullanıcılara anında açık erişim sağlamaktadır. Tüzel kişilere ise ücret karşılığı sunulmaktadır. Ayrıca Sırat Dergisi’nde basılan her makale
Creative Commons'ın Atıf-GayriTicari-Türetilemez 4.0 Uluslararası Lisansı ile lisanslanmıştır.
2. Arşivlenme: Sırat, belirtilen ilkelere bağlı kalınarak düzenli bir şekilde arşivlenmektedir.
3. Yayın ve Değerlendirme Ücreti: Sırat Dergisi, yazarlardan makale değerlendirme ve yayın süreci için herhangi bir ücret talep etmemektedir. Yazarlara da herhangi bir ücret ödenmemektedir.
4. Yazarlık
- Kaynakça listesi eksiksiz olmalıdır.
- İntihal ve sahte veriye yer verilmemelidir.
- Aynı araştırmanın birden fazla dergide yayımlanmasına teşebbüs edilmemeli, bilim araştırma ve yayın etiğine uymalıdır.
Bilim araştırma ve yayın etiğine aykırı eylemler şunlardır:
a. İntihal: Başkalarının fikirlerini, metotlarını, verilerini, uygulamalarını, yazılarını, şekillerini veya eserlerini sahiplerine bilimsel kurallara uygun biçimde atıf yapmadan kısmen veya tamamen kendi eseriymiş gibi sunmak,
b. Sahtecilik: Araştırmaya dayanmayan veriler üretmek, sunulan veya yayınlanan eseri gerçek olmayan verilere dayandırarak düzenlemek veya değiştirmek, bunları rapor etmek veya yayımlamak, yapılmamış bir araştırmayı yapılmış gibi göstermek,
c. Çarpıtma: Araştırma kayıtları ve elde edilen verileri tahrif etmek, araştırmada kullanılmayan yöntem, cihaz ve materyalleri kullanılmış gibi göstermek, araştırma hipotezine uygun olmayan verileri değerlendirmeye almamak, ilgili teori veya varsayımlara uydurmak için veriler ve/veya sonuçlarla oynamak, destek alınan kişi ve kuruluşların çıkarları doğrultusunda araştırma sonuçlarını tahrif etmek veya şekillendirmek,
ç. Tekrar yayım: Bir araştırmanın aynı sonuçlarını içeren birden fazla eseri doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
d. Dilimleme: Bir araştırmanın sonuçlarını araştırmanın bütünlüğünü bozacak şekilde, uygun olmayan biçimde parçalara ayırarak ve birbirine atıf yapmadan çok sayıda yayın yaparak doçentlik sınavı değerlendirmelerinde ve akademik terfilerde ayrı eserler olarak sunmak,
e. Haksız yazarlık: Aktif katkısı olmayan kişileri yazarlar arasına dâhil etmek, aktif katkısı olan kişileri yazarlar arasına dâhil etmemek, yazar sıralamasını gerekçesiz ve uygun olmayan bir biçimde değiştirmek, aktif katkısı olanların isimlerini yayım sırasında veya sonraki baskılarda eserden çıkarmak, aktif katkısı olmadığı halde nüfuzunu kullanarak ismini yazarlar arasına dâhil ettirmek,
f. Diğer etik ihlali türleri: Destek alınarak yürütülen araştırmaların yayınlarında destek veren kişi, kurum veya kuruluşlar ile onların araştırmadaki katkılarını açık bir biçimde belirtmemek, insan ve hayvanlar üzerinde yapılan araştırmalarda etik kurallara uymamak, yayınlarında hasta haklarına saygı göstermemek, hakem olarak incelemek üzere görevlendirildiği bir eserde yer alan bilgileri yayınlanmadan önce başkalarıyla paylaşmak, bilimsel araştırma için sağlanan veya ayrılan kaynakları, mekânları, imkânları ve cihazları amaç dışı kullanmak, tamamen dayanaksız, yersiz ve kasıtlı etik ihlali suçlamasında bulunmak (YÖK Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönergesi, Madde 8).
5. Yazarın Sorumlulukları
- Tüm yazarlar önemli oranda araştırmaya katkıda bulunmalıdır.
- Makaledeki tüm verilerin gerçek ve özgün olduğu beyanı gerekir.
- Tüm yazarlar geri çekmeyi ve hataların düzeltilmesini sağlamak zorundadır.
6. Hakemliklerin Sorumlulukları
- Değerlendirmeler tarafsız olmalıdır.
- Hakemler araştırmayla, yazarlarla ve/veya araştırma fon sağlayıcılar ile çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
- Hakemler ilgili yayımlanmış ancak atıfta bulunulmamış eserleri belirtmelidirler.
- Kontrol edilmiş makaleler gizli tutulmalıdır.
7. Editöryal Sorumluluklar
- Editörler bir makaleyi kabul etmek ya da reddetmek için tüm sorumluluğa ve yetkiye sahiptir.
- Editörler kabul ettiği ya da reddettiği makaleler ile ilgili çıkar çatışması içerisinde olmamalıdır.
- Sadece alana katkı sağlayacak makaleler kabul edilmelidir.
- Hatalar bulunduğu zaman düzeltmenin yayımlanmasını ya da geri çekilmesini desteklemelidir.
- Hakemlerin ismini saklı tutmalıdır ve intihal/sahte veriye engel olmalıdır.
Hakemlik süreci bilimsel yayımlamanın başarısının merkezinde bulunmaktadır. Hakemlik sürecinin korunması ve iyileştirilmesi taahhüdümüzün bir parçasıdır ve Sırat Dergisi'nin bilim camiasına yayıncılık etiği ile ilgili her durumda özellikle şüpheli, yinelenen yayınlar olması durumunda ya da intihal durumlarında yardım etme zorunluluğu vardır.
Okuyucu Sırat Dergisi'nde yayınlanan bir makalede önemli bir hata ya da yanlışlık fark ettiğinde ya da editoryal içerik ile ilgili herhangi bir şikayeti (intihal, yinelenen makaleler vb.) olduğu zaman siratdergi@gibtu.edu.tr adresine mail atarak şikayette bulunabilir. Şikayetler gelişmemiz için fırsat sağlayacağından şikayetleri memnuniyetle karşılarız, hızlı ve yapıcı bir şekilde geri dönüş yapmayı amaçlarız.
8. İntihali Ortaya Çıkarma
Sırat Dergisi'ne yayınlanmak üzere gönderilen makaleler, iki hakem tarafından çift taraflı kör hakemlik değerlendirmesine tabi tutulur. Ayrıca intihal tespitinde kullanılan İthenticate aracılığıyla makalelerin daha önce yayımlanmamış olduğu ve intihal içermediği teyit edilir. İntihal oranı (kaynakça hariç olmak koşuluyla) %20'nin üzerinde olan çalışmalar Sırat Dergisi Editörlüğü tarafından hemen reddedilir. 9. Yayın Politikası
Sırat Dergisi, Gaziantep İslam Bilim ve Teknoloji Üniversitesi tarafından yayımlanır. Sırat, Mayıs ve Kasım aylarında basılı ve elektronik olarak yayımlanan, ücretsiz, erişime açık, çift körleme hakemlik ilkelerine uygun, ulusal hakemli bir dergidir. Dergide yayınlanacak makaleler, öncelikle kendi alanlarına uygun araştırma yöntemleri kullanılarak hazırlanmış özgün ve akademik çalışmalar olmalıdır. Ayrıca bilimsel alana katkı niteliğindeki çeviriler, kitap ve bilimsel toplantı tanıtım, eleştiri ve değerlendirmeler de kabul edilir. Çeviri eserlerin yayınlanması için eseri yayınlayan kurumdan izin belgesinin ibrazı gerekmektedir. Yayınlanan çalışma tezden üretilmişse bu husus makalenin ilk sayfasında belirtilmelidir. Makalelerin Sırat Dergisi’nde yayımlanabilmesi için daha önce bir başka yerde yayımlanmamış veya yayımlanmak üzere kabul edilmemiş olması şarttır. Bir sayıda aynı yazara ait en fazla bir çalışma yayımlanır. Dergi editör kurulunda alan editörü olarak görev yapanlar dergiye metin gönderebilirler fakat metnin değerlendirilmesinde herhangi bir görev alamazlar.
10. Yayın Dili
Sırat Degisi’nin yazım dili Türkçedir. Makaleler İngilizce başlık, Öz/Abstract (150-200 kelime), Anahtar Kelimeler/Keywords (5 kavram) ve İSNAD Atıf Stilinde hazırlanan kaynakça içerir. Dergide İngilizce, Arapça ve Farsça ile yazılmış yazılara da yer verilebilir. Arapça ve Farsçayla yazılan makalelerin Türkçe-İngilizce başlık, Öz-Abstract, Anahtar Kelimeler-Keywords ve Summary ile Arapça kaynakçanın yanı sıra Latin Alfabesi kullanılarak yazılmış kaynakça içermesi gereklidir. Arapça ve Farsça metinlerin tümü metin içinde 'Traditional Arabic' fontu, 12 punto; dipnotlarda ise 10 punto olmalıdır. İngilizce yazılan makalelerin Türkçe başlık, Öz-Abstract, Anahtar Kelimeler-Keywords ve Summary içermesi gereklidir.
11. Yayın Sıklığı
Sırat Dergisi, yılda 2 sayı (30 Mayıs - 30 Kasım) yayımlanan hakemli bir dergidir. (Makale Kabul Tarihleri: 30 Mayıs tarihli sayı için 01 Aralık - 30 Nisan, 30 Kasım tarihli sayı için 01 Haziran - 30 Ekim). Dergiye gönderilen yazıların yayınlanıp yayınlanmayacağı konusunda son gönderim tarihinden itibaren 2-3 aylık bir süre içerisinde karar verilir ve çalışma sahibi bilgilendirilir.
12. Atıf ve Referans Sistemi PolitikasıSırat Dergisi, atıf ve kaynakça yazımında
İsnad Atıf Sistemi 2. Edisyon'un kullanılmasını şart koşmaktadır.
13. Yayın Değerlendirme SüreciYayınlanmak üzere gönderilen çalışmalar Ön Kontrol, İntihal Taraması, Hakem Değerlendirmesi ile Türkçe-İngilizce Dil Kontrolü aşamalarından geçirilir. Ön Kontrol aşamasında üç defa incelendiği halde bu süreçten geçemeyen çalışma, yazara iade edilir ve aynı yayın döneminde tekrar işleme alınmaz. Ön Kontrol aşamasını geçen çalışmalar çift taraflı kör hakemlik ilkesi çerçevesinde ilgili alanda en az iki hakeme gönderilir. Hakem raporlarından biri olumlu, diğeri olumsuz olduğu takdirde, yazı, üçüncü bir hakeme gönderilebilir veya Yayın Kurulu, hakem raporlarını inceleyerek nihai kararı verebilir.